Vanaf morgen, 6 tot 9 juni zijn er weer verkiezingen. Voor het Europees Parlement. Maar waar stemmen we eigenlijk voor en waarom is het belangrijk? In dit artikel ga ik hierop in vanuit Nederlands perspectief dat, los van het aantal te behalen zetels – relevant is voor iedereen die mag gaan stemmen.
In het Europees Parlement is de volksvertegenwoordiging van de Europese Unie. Met 705 parlementsleden in totaal, waarvan 31 uit Nederland. Je kunt het Europees Parlement vergelijken met onze Tweede Kamer.
De Europese Unie is een verdragsunie, dat wil zeggen een groep landen die afspraken hebben gemaakt over samenwerking. Na de Tweede Wereldoorlog hebben een aantal christelijke denkers (Schuman, Monnet, de Gaspari en Adenauer) nagedacht over hoe we met elkaar kunnen samenleven en samenwerken (waar mogelijk) met als doel vrede en welvaart.
Vooral Schuman is interessant in dit verband, omdat hij werken aan Europese samenwerking als soort van roeping zag om duurzame verzoening in Europa tussen oude rivalen te verkrijgen om zo bloedvergieten in oorlogen in de toekomst te voorkomen.
Een bekend verdrag is het verdrag van Schengen. Hierin is afgesproken dat er vrij verkeer van mensen en goederen geldt in de hele Europese Unie. Dat is bijvoorbeeld van groot belang voor seizoensarbeiders (in de akkerbouw en fruitteelt), transport en tourisme. Hierdoor sta je niet meer uren in de file bij de grens wanneer een internationale vracht rijdt of dat je op vakantie gaat. Vrij verkeer van goederen is van belang bij handel en logistiek. Denk aan het exporteren van zuivelproducten, bloemen of orchideeën bijvoorbeeld. Sinds de Brexit weet men in Engeland weer wat is als seizoensarbeiders niet kunnen helpen bij de fruitoogst. En bedrijven uit Nederland, die (machine)onderdelen uit Engeland nodig hebben, krijgen te maken met lange en onzekere levertijden. Dit zorgt ervoor dat onderdelen duurder wordt en de uiteindelijke klant – u en ik – meer betalen voor onze producten.
Omdat de Europese Unie een groep van 27 landen in Europa is, kan men gezamenlijk bij grote vraagstukken of problemen gewicht in de schaal leggen. Dat geldt voor afspraken over handel (met de Verenigde Staten bijvoorbeeld), maar ook bij onderwerpen zoals Christenvervolging, vrede in Israel. Het maakt nogal uit of je in Iran, China of de VS spreekt namens Nederland of namens de Europese Unie.
Er zijn ook onderwerpen waar we liever minder mee te maken hebben. “Europese bemoeizucht” wordt bijvoorbeeld nogal eens genoemd voor de hoeveelheid regels die vanuit Brussel op ons af komt. Daar mogen en moeten we vooral kritisch blijven. Maar dat geldt ook in ons eigen land. Regels en afspraken m.b.t. stikstofuitstoot, waterkwaliteit en dergelijke zijn bedoeld om overal dezelfde regels te hebben en te voorkomen dat het ene land z’n uiterste best doet en een ander er een rommel van maakt. Nederland maakt de regels nogal eens zwaarder dan dat ze hoeven te zijn.
Dit maakt dat de Europese Unie voor veel mensen toch heel dichtbij is. Denk aan voorbeelden om je heen: waar komt je auto vandaan? Het bedrijf waar je werkt, koopt in of verkoopt aan buitenlandse bedrijven? Kan allemaal in euro’s terwijl de belasting (BTW) ook geregel is.
De samenwerking tussen de landen in de Europese Unie is belangrijk. Het garandeert geen vrede en veiligheid, maar bijna 80 jaar vrijheid is een groot goed. Het garandeert ook geen rijkdom en welvaart en vergelijken met hoe het vroeger was is best lastig, maar probeer het eens. Een 40 urige werkweek, een huis, auto’s, fietsen, kinderen hebben speelgoed, is er vrije tijd of vakantie? …
De Europese Unie is niet vanzelfsprekend. Samenwerking vraagt voortdurend aandacht voor verbetering en oplettendheid en waarschuwen waar het niet goed gaat. En dát is wat (veel) Parlementsleden in de EU in Brussel en in Straatsburg voor u doen.